“ยินเสียงแต่ไร้ความหมาย นัยที่หายไประหว่างการเดินทางของภาษา” กรณีศึกษาการ “ก้าวไม่ข้าม” ความเป็นอื่นด้านภาษาในการแปลชื่อตัวละครเอกจากนวนิยายซีไรต์เรื่อง “อมตะ”

Abstract

บทความเรื่องนี้เป็นการศึกษาเพื่อหาแนวทางแก้ปัญหาประเด็นการ “ก้าวไม่ข้าม” ความเป็นอื่นด้านภาษาของการแปลชื่อตัวละครหลักในนวนิยายซีไรต์เรื่อง “อมตะ” ของ วิมล ไทรนิ่มนวล จากภาษาไทยเป็นภาษาจีน โดยศึกษาจากชื่อตัวละคร พรหมินทร์ ธนบดินทร์, อรชุน ภควัท และ ชีวัน ซึ่งผู้ประพันธ์ใช้กลวิธีการอ้างถึง (allusion) ในการตั้งชื่อตัวละครหลัก เพื่อสื่อนัยเกี่ยวกับชีวิตและการดำรงอยู่ ผลการศึกษาพบว่าสาเหตุของความคลาดเคลื่อนในกระบวนการแปลที่ทำให้เกิดกรณีการ “ก้าวไม่ข้าม” ความเป็นอื่นทางด้านภาษา เกิดจากการที่ผู้แปลตีความบริบทของชื่อตัวละครไม่ครบถ้วน ทำให้ชื่อของตัวละครในภาษาจีนที่แปลด้วยการทับศัพท์เสียงไม่สามารถสื่อความถึงนัยเกี่ยวกับชีวิตและการดำรงอยู่ที่ผู้ประพันธ์แฝงไว้ และเชิงอรรถที่ใส่เพื่ออธิบายก็ตีความตามพจนานุกรม ไม่ได้ตีความตามบริบทที่ผู้ประพันธ์อ้างอิงถึง สาเหตุของการแปลคลาดเคลื่อนในบริบทนี้มีลักษณะเป็นความสัมพันธ์เชิงเหตุผล โดยมีตัวแปรเหตุ X1 การตีความบริบทคลาดเคลื่อนทำให้เกิดตัวแปรผล X2 ตัวอักษรจีนที่ใช้ไม่สื่อความถึงนัยแฝง เมื่อนำแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับการแปลของ บุรินทร์ ศรีสมถวิล วัลยาวิวัฒน์ศร กนกพร นุ่มทอง และ Pei Xiaorui มาทำเป็นโมเดลเพื่อใช้ในกระบวนการแปล จะสามารถแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในตัวแปร X1 และ ตัวแปร X2 ในเชิงจุลภาคตามบริบทนี้ได้ และอาจแก้ไขปัญหาการ “ก้าวไม่ข้าม” ความเป็นอื่นด้านภาษาในการแปลเชิงมหภาคระหว่างภาษาไทยและภาษาจีนได้