การดัดแปลงวรรณคดีฉบับสำหรับพระนครเป็นศิลปะมหาชนประเภทศิลปะการแสดง

Abstract

          บทความเรื่องการดัดแปลงวรรณคดีฉบับสำหรับพระนครเป็นศิลปะมหาชน มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นมาและสภาพปัจจุบันของการดัดแปลงวรรณคดีฉบับสำหรับพระนครเป็นศิลปะมหาชนประเภท การแสดง โดยใช้กลุ่มข้อมูล แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มตัวบทต้นทาง คือวรรณคดีฉบับสำหรับพระนคร จำนวน 4 เรื่อง ได้แก่ รามเกียรติ์ อุณรุท อิเหนา และดาหลัง และกลุ่มตัวบทปลายทาง คือ ละครดึกดำบรรพ์ ละครเวทีสมัยใหม่ ละครโทรทัศน์ ภาพยนตร์ และภาพยนตร์แอนิเมชัน ได้ผลการศึกษาดังนี้

          การดัดแปลงวรรณคดีฉบับสำหรับพระนครเป็นศิลปะมหาชน แบ่งได้เป็น 3 ช่วง ได้แก่ ยุคคลาสสิก ศิลปะย่อมส่องทางให้กัน ซึ่งเน้นการดัดแปลงที่ซื่อสัตย์ในการนำเสนอเนื้อเรื่องตามตัวบทต้นทางยุคสมัยใหม่ ปรับเปลี่ยนสู่สื่อใหม่ เป็นการดัดแปลงวรรณคดีเป็นสื่อสมัยใหม่ ซึ่งมีทั้งลักษณะการดัดแปลงเพื่ออนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม การดัดแปลงเพื่อมุ่งประโยชน์ทางการค้าและการดัดแปลงเพื่อเสนอแง่คิดแก่สังคม และยุคหลังสมัยใหม่ เปลี่ยนรูป แปลงเรื่อง แปรสาร เป็นการดัดแปลงที่มีการปรับเปลี่ยนทั้งในด้านรูปลักษณ์ เนื้อเรื่อง ตัวละคร ตลอดจนแก่นเรื่อง สำหรับด้านการดัดแปลงวรรณคดีฉบับสำหรับพระนครเป็นศิลปะมหาชน พบว่าสามารถแบ่งได้เป็น 3 ลักษณะ คือ การสร้างซ้ำ การตีความใหม่ และการสร้างใหม่ โดยใช้แนวคิดในการดัดแปลง 6 ลักษณะ ได้แก่ แนวคิดเรื่องการดัดแปลงข้ามสื่อ แนวคิดเรื่องผู้รับสาร แนวคิดเรื่องมรดกทางวัฒนธรรม แนวคิดเรื่องการเฉลิมพระเกียรติพระมหากษัตริย์ แนวคิดเรื่องการผสมผสานทางวัฒนธรรม และแนวคิดเรื่องการทำให้ทันสมัย