แรงงานข้ามชาติไทใหญ่ : พลเมืองไทยที่ยังไร้สถานะพลเมืองตามกฎหมาย

Abstract

ในปัจจุบันนี้ กระบวนการโลกาภิวัตน์ได้ค่อย ๆ ขับเคลื่อนให้เศรษฐกิจไร้พรมแดน จนทำให้ความเป็นรัฐชาติลดความหมายลงไปอย่างมาก ในด้านหนึ่งจึงมีข้อเสนอให้หันมามองความเป็นพลเมืองอย่างยืดหยุ่น (Flexible Citizenship) มากขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่เดินทางเคลื่อนย้ายไปมาระหว่างพรมแดนของรัฐชาติ แทนที่จะมองความเป็นพลเมืองอย่างตายตัว ภายใต้พรมแดนของรัฐชาติที่มีขอบเขตจำกัด ในอีกด้านหนึ่งก็มีข้อเสนอให้หันมาเน้นความเป็นพลเมืองข้ามชาติ หรือพลเมืองของโลกกันมากขึ้น ในกรณีของประเทศไทย ความคิดชาตินิยมกลับยังไม่ได้สลายตัวหมดสิ้นไป แต่กลับยึดถือสถานะของความเป็นพลเมืองตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด โดยมีวัตถุประสงค์หลักในการจัดจำแนกและกีดกันคนกลุ่มบางกลุ่มให้ไร้สถานะพลเมือง เพื่อให้ง่ายต่อการควบคุมในรูปแบบที่หลากหลาย เช่น การทำบัตรชนิดต่างๆ ทั้งบัตรแรงงานข้ามชาติ และบัตรชาวไทยในที่สูง เป็นต้น ทั้ง ๆ ที่ในสภาวะการดำรงชีวิตตามความเป็นจริงของผู้คนในปัจจุบันได้สถาปนาสถานะพลเมืองเพิ่มขึ้นมาอย่างหลากหลายในประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นพลเมืองไทยทางวัฒนธรรม พลเมืองไทยทางเศรษฐกิจ รวมทั้งพลเมืองไทยทางการศึกษา ซึ่งยังผลให้เกิดสภาวะลักลั่น คาบลูกคาบดอก อึดอัด และย้อนแย้งกันเองต่าง ๆ นานาตามมา เมื่อปรากฏว่าพลเมืองไทยเหล่านั้นกลับยังไร้สถานะพลเมืองตามกฎหมาย และถูกกีดกันสิทธิต่าง ๆ  จนกระทบต่อการสร้างความเท่าเทียมกัน ในการพัฒนาศักยภาพของพลเมืองของสังคมไทยสมัยใหม่ให้มีคุณภาพสูงขึ้น