ตำนานพื้นบ้านไทย 4 ภาค : การวิเคราะห์แนวคิดประชาธิปไตย

Abstract

          การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์แนวคิดประชาธิปไตยที่ปรากฏในตำนานพื้นบ้านไทย 4 ภาค โดยรวบรวมข้อมูลตำนานพื้นบ้านภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคอีสาน และภาคใต้ จำนวนภาคละ 20 เรื่อง รวมทั้งสิ้นจำนวน 80 เรื่อง มาวิเคราะห์ตามกรอบแนวคิดประชาธิปไตยในด้านคารวธรรม ปัญญาธรรม และสามัคคีธรรม
          ผลการวิจัยพบว่าตำนานพื้นบ้านไทยทั้ง 4 ภาค ปรากฏแนวคิดด้านสามัคคีธรรมมากที่สุด แสดงให้เห็นว่าเนื้อหาในตำนานนอกจากจะอธิบายที่มาของเรื่องราวด้านต่าง ๆ แล้ว ยังมีการสอดแทรกเนื้อหาอันส่งเสริมให้ผู้อ่านรู้จักสร้างความสามัคคีให้เกิดขึ้นในหมู่คณะและเกิดการอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสงบสุข รองลงมา คือ การปรากฏแนวคิดด้านคารวธรรมซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการปลูกฝังให้เคารพและเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ เคารพกฎระเบียบ ตลอดจนเคารพในสิทธิและเสรีภาพของคนในสังคม ส่วนแนวคิดที่ปรากฏจำนวนความถี่น้อยที่สุดคือด้านปัญญาธรรม โดยเนื้อหาที่ปรากฏจะมุ่งเน้นให้คนในสังคมใช้ปัญญาในการแก้ไขปัญหาหรือระงับข้อพิพาทที่เกิดขึ้น ตลอดจนถึงการรู้จักคัดเลือกบุคคลมาเป็นผู้นำโดยยึดหลักตามระบอบประชาธิปไตย