ชาติพันธุ์วรรณนากับการศึกษาระบบอัลกอริทึมในสื่อสังคมออนไลน์

Abstract

อัลกอริทึมในสื่อสังคมออนไลน์ดูจะเป็น “กล่องดำ” ที่ลึกลับยากแก่การศึกษาในทางสังคมศาสตร์ - มนุษยศาสตร์ แต่เนื่องจากอัลกอริทึมมีบทบาทมากขึ้นในชีวิตของผู้คน จึงมีความจำเป็นที่ต้องจะทำความเข้าใจกล่องดำนี้ นักวิชาการส่วนหนึ่งพยายามประยุกต์แนวทางเชิงชาติพันธุ์วรรณนาเพื่อก้าวข้ามข้อท้าทายดังกล่าว บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนสถานะทางความรู้ของการศึกษาเชิงชาติพันธุ์วรรณนา ที่ศึกษาระบบอัลกอริทึมในสื่อสังคมออนไลน์ บทความแสดงข้อถกเถียงเกี่ยวกับภววิทยาของอัลกอริทึมและข้อจำกัดเชิงญาณวิทยาที่ทำให้อัลกอริทึมเป็นสิ่งที่ยากจะศึกษา ทั้งนี้ ด้วยแรงผลักจากกระแสคิดแบบก้าวพ้นมนุษย์ (posthuman) ทำให้เกิดงานชาติพันธุ์วรรณนาที่สนใจบทบาทการเป็นผู้กระทำการของอัลกอริทึมในเครือข่าย และความพัวพันกันของตัวแสดงมนุษย์และไม่ใช่มนุษย์ที่มีส่วนร่วมกับอัลกอริทึม การเข้าใจอัลกอริทึมในฐานะเครือข่ายเช่นนี้ ทำให้สนามในการศึกษาหลากหลายขึ้น ไม่จำเป็นต้องจำกัดแค่การศึกษาโปรแกรมเมอร์รหัสคอมพิวเตอร์ หรือห้องทำงานของนักพัฒนา แต่ยังรวมถึงชีวิตของผู้คนที่อยู่ร่วมกับอัลกอริทึมหรือรับเอาอัลกอริทึมเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของสภาพแวดล้อมประจำวัน ความบันเทิง การทำงาน