ผู้หญิงในศิลปกรรมอยุธยา-รัตนโกสินทร์: ภาพลักษณ์ มุมมอง และเรื่องเล่า

Abstract

บทความนี้นำเสนอการศึกษาภาพลักษณ์ มุมมอง และเรื่องเล่าต่อผู้หญิงในสังคมสยาม ผ่านประวัติความเป็นมาและรูปแบบการนำเสนอในศิลปกรรมช่วงสมัยอยุธยาถึงต้นรัตนโกสินทร์ พบว่ามีภาพลักษณ์และมุมมองที่สะท้อนความคาดหวังให้ผู้หญิงทำหน้าที่ 3 บทบาท คือ แม่, เมีย, ลูกสาว ส่งผลทำให้เกิดรายละเอียดศิลปกรรมที่แตกต่างและนำเสนอเรื่องราวบทบาทของผู้หญิงจาก 3 แง่มุมข้างต้น เพื่อจัดลำดับความสัมพันธ์ที่มีต่อผู้ชายและธำรงรักษาระบอบชายเป็นใหญ่แบบไทยเอาไว้ในท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่ผู้หญิงมีบทบาทมากขึ้น