การศึกษาการเปลี่ยนแปลงในปฏิบัติการเรื่อง “วัน” ทั้งวันหยุด และวันสำคัญของรัฐไทย

Abstract

บทความนี้ต้องการศึกษาการเปลี่ยนแปลงในเรื่องของวันทั้งวันหยุดและวันสำคัญภายในรัฐไทยโดยมีฐานความคิดว่าวันคือปฏิบัติการที่สำคัญของรัฐในการผนวกรวมพลเมืองกลุ่มต่าง ๆ ให้เข้ามาอยู่ภายใต้โครงสร้างของรัฐ พร้อมทั้งร่วมสร้างอัตลักษณ์ของกลุ่มคนต่าง ๆ ขึ้น ซึ่งจะเห็นได้ว่ารัฐไทยได้มีการเปลี่ยนแปลงในเรื่องของปฏิบัติการการใช้วันอยู่ 3 ช่วงเวลา โดยเริ่มแรกหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองจนถึงทศวรรษ 2490 รัฐได้ใช้วันหยุดเป็นหัวใจสำคัญในการผนวกรวมและจัดความสัมพันธ์กับพลเมือง ต่อมาหลังการรัฐประหาร พ.ศ. 2500 รัฐไทยได้ใช้กลไกการควบคุมสังคมแบบสงครามเย็นมาเป็นกลไกสำคัญในการควบคุมพลเมือง ส่งผลให้รัฐไม่มีความจำเป็นที่จะต้องใช้วันหยุดและวันสำคัญที่มากนักในการผนวกกลุ่มคนต่าง ๆ ส่งผลให้วันหยุดและวันสำคัญที่เกิดขึ้นมาในช่วงเวลาดังกล่าวนี้เกิดขึ้นน้อยลงตามไปด้วย เมื่อกลไกการควบคุมสังคมแบบสงครามเย็นได้เสื่อมลงไปและภายใต้การขยายตัวของกลุ่มคนต่าง ๆ หลังทศวรรษ 2520 เป็นต้นมา รัฐได้หยิบใช้วันสำคัญมาเป็นกลไกสำคัญในการผนวกกลุ่มคนต่าง ๆ ให้เข้ามาอยู่ภายใต้โครงสร้างของรัฐไทยแทนกลไกการควบคุมสังคมแบบสงครามเย็นที่ไม่เอื้อต่อบริบทและการใช้วันหยุดที่กลายเป็นกลไกที่ล้าสมัย